بازنمایی نحوی افعال وجهی «بایستن» و «شدن» در زبان فارسی

نویسندگان

رضوان متولیان نائینی

استادیار زبان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

در این مقاله سعی می­شود با در نظر گرفتن رفتار نحوی-معنایی افعال وجهی اصلی ( شدن و بایستن) در زبان فارسی، در مورد ارتقایی یا کنترلی بودن این افعال تصمیم مناسبی اتخاذ شود. با توجه به دیدگاه­های قبلی در این خصوص سه فرضیه مطرح می­گردد: الف. افعال وجهی معرفتی ارتقایی و افعال وجهی بنیادی اعم از تکلیفی و پویا کنترلی هستند. ب. افعال وجهی معرفتی و همچنین بنیادی از نوع تکلیفی غیرمستقیم که مشارک برونی هستند ارتقایی وافعال وجهی بنیادی پویا و تکلیفی مستقیم که مشارک درونی هستند کنترلی هستند ج. تمامی انواع افعال وجهی ارتقایی هستند. در مقالۀ حاضر با بهره­گیری از تبیین­های معنایی و نحوی، نتیجه گرفته می­شود در این زبان، افعال وجهی اصلی که همگی گزاره­ای هستند چه معرفتی باشند چه غیر معرفتی و چه مشارک درونی باشند چه مشارک برونی، ساختار ارتقایی را تشکیل می­دهند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

افعال وجهی در زبان فارسی و بیان وجهیت

افعال وجهی و کارکردهای آن‌ها را می‌توان از جنبه‌های گوناگون و در قالب‌های نظری متفاوتی مورد بررسی و تحلیل قرار داد. مقاله حاضر بر آن است بر اساس چارچوب پالمر (1990) افعال وجهی فارسی را از دو جنبه‌ی «درجه» و «نوع» توصیف و تحلیل نماید. بررسی مذکور نشان می‌دهد فعل وجهی «باید» علی‌رغم عدم استلزام گزاره ای، برای بیان سه درجه از وجهیت معرفتی، دو درجه از وجهیت پویا و یک درجه از وجهیت الزامی به‌کار می‌...

متن کامل

بررسی مفهوم ذهنیت در افعال وجهی در زبان فارسی

  هدف از انجام این تحقیق مطالعه مفهوم ذهنیت در دو فعل وجهی «باید» و «توانستن» در زبان فارسی و همچنین بررسی مفهوم گوینده محوری در مقابل محتوا محوری در این حوزه می‌باشد. در مقاله حاضر ضمن ارائه شواهدی از گویشوران بومی زبان فارسی مفهوم ذهنی بودن دو فعل وجهی «باید» و «توانستن»، پدیده تعدد معنا با توجه به جنبه‌های معناشناختی و کاربردشناختی این افعال و همچنین دلیل همگرایی صوری معانی الزامی، پویایی و ...

متن کامل

افعال وجهی در زبان فارسی و بیان وجهیت

افعال وجهی و کارکردهای آن ها را می توان از جنبه های گوناگون و در قالب های نظری متفاوتی مورد بررسی و تحلیل قرار داد. مقاله حاضر بر آن است بر اساس چارچوب پالمر (1990) افعال وجهی فارسی را از دو جنبه ی «درجه» و «نوع» توصیف و تحلیل نماید. بررسی مذکور نشان می دهد فعل وجهی «باید» علی رغم عدم استلزام گزاره ای، برای بیان سه درجه از وجهیت معرفتی، دو درجه از وجهیت پویا و یک درجه از وجهیت الزامی به کار می ...

متن کامل

بررسی مفهوم ذهنیت در افعال وجهی در زبان فارسی

هدف از انجام این تحقیق مطالعه مفهوم ذهنیت در دو فعل وجهی «باید» و «توانستن» در زبان فارسی و همچنین بررسی مفهوم گوینده محوری در مقابل محتوا محوری در این حوزه می باشد. در مقاله حاضر ضمن ارائه شواهدی از گویشوران بومی زبان فارسی مفهوم ذهنی بودن دو فعل وجهی «باید» و «توانستن»، پدیده تعدد معنا با توجه به جنبه های معناشناختی و کاربردشناختی این افعال و همچنین دلیل همگرایی صوری معانی الزامی، پویایی و مع...

متن کامل

تحلیل واژگانی افعال زبان فارسی

دستور زبان نویسان و پژوهشگران زبان و ادب فارسی تمام افعال این زبان را بی قاعده فرض نموده ومعتقدند که هر فعل در زبان فارسی دو ریشه یا ماده دارد : ریشه گذشته و ریشه حال .صیغه هایی که برگذشته دلالت دارند ‘از ریشه گذشته و صیغه هایی که بر حال و آینده دلالت دارند ‘از ریشه حال مشتق می شوند . مقاله حاضر‘کوششی است برای اثبات این امر که تعداد قابل توجهی از افعال زبان فارسی ‘ همانند افعال زبان انگلیسی با...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
جستارهای زبانی

جلد ۷، شماره شماره ۷ (پیاپی ۳۵)، صفحات ۱-۲۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023